Afval

Ziekenhuizen veroorzaken een enorme hoeveelheid afval: gemiddeld 1200 tot 2000 kilo per bed per jaar. Van al dit afval wordt gemiddeld nog maar 15 tot 20 procent gerecycled. Dat kan beter! Volgens de Green Deal duurzame zorg moeten we in 2050 voor 95 procent circulair werken. Er moet nog veel gebeuren voor het zover is! Daarom zetten we ons in om de hoeveelheid afval op de IC te verminderen. Daarnaast gaan we ook aan de slag om afval beter te scheiden en recyclen. Zelf ook aan de slag? Bekijk alle tips hieronder.

Waarom moeten we het afval op de IC scheiden?

Op dit moment wordt bijna al het restafval van het ziekenhuis verbrand. Dat gebeurt omdat het afval dat niet gescheiden wordt besmettingsgevaar oplevert voor medewerkers die het afval scheiden en vaak ook scherpe voorwerpen bevat. Daarom is het belangrijk om het restafval zuiver te houden. Door afval goed te scheiden kan er meer hergebruikt worden en hoeven we minder afval te verbranden, wat voor flink minder uitstoot zorgt.

Bovendien is het afvoeren van een gescheiden afvalstroom vaak goedkoper dan het afval afvoeren via restafval. Er zijn zelfs ook afvalstromen, zoals papier en folie, die het ziekenhuis geld kunnen opleveren in plaats van kosten.

Het gescheiden inzamelen van afval is alleen zinvol als het daarna ook gescheiden wordt ingeleverd en op de juiste manier wordt verwerkt. Ga dus bij je afvalverwerker na wat de mogelijkheden zijn.

Alle tips

Maak een greenteam op je eigen afdeling en betrek hier enthousiaste collega’s, leidinggevenden, het facilitair bedrijf, inkoop en hygiënisten bij. Doe inspiratie op bij andere greenteams en werk samen met andere afdelingen.

  • Hergebruik effluentzakken.
  • Verwissel lijnen en infusen elke vierde dag, in plaats van op vaste dagen.
  • Bied kraanwater aan per sonde, in plaats van steriel water.
  • Spoel uitzuigsonder na met kraanwater in plaats van steriel water.
  • Dien medicatie als bolus toe in plaats van opgelost in een infuuszakje.
  • Verlaag de inloopsnelheid van waakinfusen van 5cc naar 2 tot 3 cc per uur.
  • Gebruik minder standaard labafnamesets.
  • Gebruik een waaknaald in plaats van een waakinfuus.
  • Gebruik een afvalbak per kantoor of per centrale ruimte, in plaats van een per bureau.
  • Gebruik minder papier bij overdrachten, of draag volledig digitaal over.
  • Gebruik een verzamelsysteem voor wegwerpbekertjes.
  • Maak inzichtelijk wanneer het handschoenen gedragen moeten worden en wanneer dat niet nodig is.
  • Maak inzichtelijk welk afval in een WIVA-vat moet en dus moet worden verbrand. Hoe minder ziekenhuisafval, hoe beter!
  • Gebruik beademingsslangen die bruikbaar zijn met en zonder actieve bevochtiging in plaats van het standaard beademingssysteem met slangen die alleen zonder actieve bevochtiger te gebruiken zijn.

Afval scheiden op de IC is goed mogelijk, bijvoorbeeld door speciale afvalbakken te plaatsen. In deze bakken kan papier, plastic en glas gescheiden worden. Zo verzamelen we afval gescheiden en kan het hergebruikt worden. Het UMCN is hier al mee begonnen. Kijk of er cijfers zijn over wat het inzamelen van restafval nu kost, zodat je na een half jaar kan zien wat er bespaard is. Zorg dat verschillende afvalbakken goed herkenbaar zijn op kleur en zorg dat er een duidelijke instructie boven hangt.

Deze afvalstromen kunnen gescheiden ingezameld worden:

  • Schoon papier en karton: denk hierbij onder andere ook aan papier van de onderzoeksbanken op de poli en papier en karton dat zich in een verpakking bevindt. Papier aan de buitenzijde van een verpakking is gecoat, dus kan niet worden ingeleverd als papier! Vertrouwelijk papier moet apart ingezameld worden en wordt verbrand.
  • Plastic: de verschillende soorten plastic moeten apart en schoon worden aangeleverd:
    • plastic folie: bloemenfolie en vershoudfolie;
    • hard plastic;
    • piepschuim;
    • overig plastic.
  • Metalen: scharen, kochers, voerdraden
  • Huishoudelijk glas
  • Medicatieglas: een deel hiervan kan in de glasbak. Wat precies kan is afhankelijk van je afvalverwerker.  Meer info vind je hier.
  • Drankkartons
  • Papieren bekers: ook indien gecoat
  • Lampen: alles behalve gloeilampen, die vallen onder restafval
  • Batterijen en cartridges
  • GFT: ook koffiedrab en frituurvet.
  • Medicijnverpakkingen met restmedicatie: dit moet ingeleverd worden bij de apotheek
  • Textiel

Speciaal ziekenhuisafval kan afgevoerd worden in de WIVA-vaten of SZA-vaten. Hierin moeten de volgende afvalmaterialen afgevoerd worden:

  • Afvalmaterialen van patiënten met een infectieziekte die via materiaal overdraagbaar is
  • Cytostatica en met cytostatica besmet afval
  • Alle niet-opgedroogde excreta of potten waaruit dat kan lekken
  • Scherp (niet-recyclebaar) materiaal dat gebruikt is bij interventies

Afvalmaterialen van patiënten met ernstige ziekteverwekkers mogen niet in een SZA-vat afgevoerd worden.

Het volgende afval hoeft niet in een SZA-vat, tenzij het komt van patiënten met bovengenoemde infecties:

  • Lege infuuszakken en – systemen, spuiten
  • Materialen met opgedroogd bloed of wondvocht, zoals verbanden
  • Handschoenen
  • Sondes en sondevoeding
  • Medicatie (restmedicatie kan ingeleverd worden bij de apotheek)
  • Gebruik wasbare schorten in plaats van wegwerpschorten.
  • Gebruik wasbare warmhoudjassen in plaats van wegwerpjassen.
  • Gebruik wasbare onderleggers in plaats van celstofmatjes.
  • Gebruik glazen in plaats van wegwerpbekertjes. Bekijk hier een business case voor overgang van single use naar hergebruik.
  • Gebruik herbruikbare scharen en kochers in plaats van wegwerpvarianten.
  • Gebruik WIVA-vaten van gerecycled plastic in plaats van nieuw plastic.
  • Gebruik herbruikbare bronchoscopie- en laryngoscopiebladen.
  • Reinig spatbrillen na gebruik in plaats van ze weg te gooien.
  • Repareer apparatuur in plaats van het te vervangen.

Naaldencontainers kunnen afgevoerd worden in kartonnen dozen in plaats van in plastic vaten. De doos moet daarbij wel een speciale afvalsticker krijgen. De kartonnen dozen zijn goedkoper dan de plastic vaten. Daarnaast scheelt het veel uitstoot: 1 kg CO₂ per naaldencontainer.

Er zijn gerecyclede afvalvaten beschikbaar. Deze zijn duurzamer dan de blauwe vaten.

De bekkentjes die het meest gebruikt worden zijn van plastic, maar er zijn ook alternatieven die van RVS, karton of pulp van rijstplanten gemaakt worden. Deze zijn veel beter voor het milieu.

Deel jouw idee

Heb je zelf ideeën voor meer duurzaamheid in de zorg? Laat het ons weten! Neem hieronder contact met ons op.